حیات آدمی با مسئله آغاز می شود.مسئله بود که نخستین رگه های اندیشیدن را در انسان نخستین به وجود آورد و با گسترش خود، ذهن آدمی را نیز گسترش داد.
آدمی در هر برهه از حیات خویش با پیشرفت مسائلش به پیشرفت رسیده است. مسئله دارای قسمی معنای ثانویه و عمیق است که آن را از پرسش مجزا می کند. پرسش همواره پاسخی مشخص دارد اما مسئله از سویه ای ناآگاهی خبر می دهد، حالتی که انسان را به تکاپو می اندازد و بدین سان شناخت متولد می شود.
همین تولد شناخت بود که تمدن عظیم ما را شکل داد و در طول دوره های پر پیچ و تاب خود به کنه های مختلف ظهور پیدا کرد. آدمی برای شناخت از ربانیت تجسم یافته در اجسام پیرامونش آغاز کرد و با متافیزیک توحیدی آن را تکامل بخشید.
گذر زمان و تحول اجتماعی آدمی را با سیر شناختی متمایز از قبل آشنا کرد و تاریخ را وارد مرحله ای تازه کرد، مرحله ی انسان. تاریخ ربانی و متافیزیکی جای خود را به تاریخ انسان داد، شناخت در پاسخ به مسئله ی انسان باز تعریف شد وعلم مدرن شکل گرفت.
علم مدرن وسیله ای برای شناخت انسان شد. ایده ی تجربه جایگزین هر راه و روش سنتی برای شناخت شد و دانشمندان عصر جدید مسیر جدیدی را برای فهم مسئله ی انسان در پیش گرفتند. یکی از این مسیر ها که ما اکنون در آن زیست می کنیم جامعه شناسی است.
جامعه شناسی محصول عصر روشنگری و فرزند تحوالت عمیق اجتماعی است که با پیچیده ترین مسئله ی انسان یعنی جامعه سر و کار
دارد.جامعه همواره پیچیده ترین و همچنین یکی از مبهم ترین مسائل حیات بشر بوده است.
جامعه شناسی در این بین توانست پاسخی قابل تأمل و عمیق به این مسئله ی بنیادین بدهد. جامعه شناسی با مسئله مند کردن جامعه به مثابه وجودی مستقل از خواست و اراده ی افراد راه شناختی جدید را گشود و این مسئله را مطرح کرد که انسان چگونه در یک ساخت کلی تر به نام جامعه امکان معنا پیدا می کند.
جامعه شناسی به انسان می آموزد که در کجای معادله ی تاریخ قرار دارد و در اکنون تاریخ چگونه تعریف می شود. چنین شناختی عمال یک تمایز بنیادین با سایر شناخت ها دارد. تمایزی که شناخت جامعه شناختی با سایر شناخت ها حتی شناخت مدرن دارد، افشاگر بودن آن است .
شناختی که می تواند تمامی قواعد پنهان چگونگی ساخته شدن انسان و چرایی وضعیت فعلی او را برمال کند، ً یقینا
از قسمی مبارزه برخوردار است. ً یقینا مسیری را به روی انسان می گشاید که او را به سوی رهایی هدایت کند.
این رهایی هیچ نسبتی با سعادتمندی ادیان تاریخی ندارد و از رسیدن به سرزمین موعود خبر نمیدهد بلکه به انسان می آموزد که باید سرزمین موعود را ساخت، تنها شناخت آن کافی نیست.
تمامی بنیان گذاران این رشته کوشیدند تا با مسئله مند کردند جامعه به عنوان تمامیتی مستقل حقایق پنهان شده در تاریخ را برمال کنند و با نقد آن مسیر جدیدی را پیش روی انسان بگذارند.
امسال با آغاز سال جدید تحصیلی تعداد جدیدی دانشجو به این رشته ورود می کنند که هر کدام از یک توانایی و استعداد برای شکوفایی
در این رشته برخوردارند.
ورود دانشجویان جدید به این رشته نوید ایده های جدیدی در این مسیر علمی خواهد بود و امید است که دانشجویان جدید با پشتکار و تالش و همچنین تکیه بر استعداد خود ، بتوانند افق های روشنی در پیش روی آیندگان خود بگذارند ، همان گونه که گذشتگان چنین کرده اند.
امید است که دانشجوی جامعه شناسی درک درستی از رشته ی خود و فضای فکری ای که در آن زیست خواهد کرد به دست آورد و
در این مسیر هرگز ایده ی نقد و رهایی را فراموش نکند.
دانشجو جامعه شناسی باید بتواند آنچه که می آموزد و آنچه که می اندیشد را برای انسان و در خدمت انسان صرف کند و همواره دغدغه ی انسانیت را داشته باشد.
همانگونه که جامعه شناسان اولیه به دنبال جهانی بهتر و انسانی آزادتر بودند، او نیز می باید برای رسیدن به چنین راهی تلاش کند. امید آنکه دانشجوی جامعه شناسی موقعیت کنونی جامعه شناسی را درک کند و برای ارتقاء موقعیت آن و مبارزه با تمامی مکانیزم هایی که در پی انقیاد آن است بکوشد .
(فیلسوفان کوشیده اند جهان
را تفسیر کنند، جان کالم این
است که چگونه باید آن را
دگرگون کرد)
” کارل مارکس “
ناهید سلیمانی
نشریه نوآوران _ انجمن علمی جامعه شناسی دانشگاه اصفهان